Het zeehondjes-effect

Ooit, in een vorig leven, schreef ik een prikkelend artikel in de krant over het ‘zeehondjes-effect’. Hierbij verwees ik naar de ‘volgorde van sentimentele ontvankelijkheid’ (dit verzin ik nét!) van berichten en foto’s in de media.

Kleine kinderen in de categorie ‘zielig’ doen het altijd goed.
Iemand met een verstandelijke beperking, en dan met name een enigszins fotogenieke jongedame met Down-syndroom dat wil ook nog wel.
Een zeehondje wat met zijn bolle oogjes omhoog kijkt vlak voor het wordt doodgeknuppeld spant de kroon. Portemonees gaan open, sentimenten vloeien.

Op dit moment buitelen politici over elkaar heen in het ‘scoren’ rondom de zorg. Immers, er is nog maar minder dan één week te gaan en de stemmen moeten binnengesleurd worden.

De zorg scoort dan ook hoog in alle debatten, en de media-uitingen daarvan zijn doorspekt met foto’s van zieke kindertjes, mevrouwen met MS in een rolstoel en keutelige demente ouderen.

Er worden ook mooie termen gebruikt: “Waardig oud worden”. Niemand weet wat het is (het CDA heeft het over respect, de PVV over goede zorg en D66 legt een link tussen ‘waardigheid’ en netjes en op tijd dood gaan….) maar er druipt wat mij betreft een politieke correctheid vanaf waar je eng van wordt.

Jaja, ik weet dat ik cynisch ben en dat doe ik expres. Ik wil graag prikkelen.

Waar ik echter mee werk (niet sinds gisteren maar al 42 jaar) en met mij velen, is een categorie die ‘stuk is in het hoofd’; die psychiatrisch patiënt zijn geworden en dat al zo lang zijn dat er geen herstel meer te behalen is. Liefst een beetje LVB erbij.

En als gevolg daarvan te veel roken, te veel drinken, te veel geld uitgeven, zich niet goed verzorgen, ‘teren’ op de zak van anderen, chronisch somber zijn of geen uitweg meer zien; angst voor het leven hebben, géén gezellig gezelschap zijn en al jaren verkeren in een poel van ellende. “De onderkant van de samenleving” noemen we dat ook wel, maar zelfs die term is te netjes.

In het schriller wordende contrast tussen arm en rijk en het steeds meer ‘aan hun lot overlaten’ van mensen die zorg behoeven (door het ondoorzichtig en onbereikbaar te maken) GROEIT de groep waarover ik zojuist sprak.

Daar horen we politici echter niet veel over. Zélfs niet als er weer in de krant staat dat de politie meer incidenten heeft op moeten knappen. En waarom?

Het bekt niet lekker. Een junk is geen ‘gezellig oudje’. Een langharige defect-schizofrene zwerver is geen ‘leuk mongooltje’. (Ik verzin het niet hoor…) en een LVB-cliënt met een ton schuld is geen reclamebord voor je politieke partij.

Het is wel dé groep die de komende jaren triester en ongelukkiger wordt én prominenter aanwezig zal zijn. En daar kan geen ‘gezellig oudje’, nee zelfs geen zeehondje tegenop.